USG piersi

Badanie ultrasonograficzne to nieinwazyjna metoda diagnostyczna. Pozwala na uzyskanie dokładnego obrazu przekroju badanego obiektu. Zasada działania USG opiera się na zjawisku rozchodzenia (rozpraszania, odbicia) się fal ultradźwiękowych o różnych częstotliwościach.

USG piersi – Kiedy kierować na badanie, zalecenia

Według raportu Europa Donna (opracowanego przez European Breast Cancer Coalition) rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet na całym świecie. Statystycznie 1 na 8 kobiet w ciągu całego życia zachoruje na raka piersi. Najwięcej zachorowań stwierdza się u kobiet między 50. a 64. rokiem życia, około 20% u kobiet przed 50. rokiem życia.

Czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi:

• płeć (najczęściej występuje u kobiet, około 1% raków dotyczy mężczyzn)
• wiek (największe ryzyko u kobiet w 6. dekadzie życia)
• czynniki związane z długą ekspozycją na działanie estrogenu: wczesna pierwsza miesiączka (przed 12. rż.), późna menopauza (po 54. rż.), późny wiek pierwszego porodu, mała dzietność, niekarmienie piersią lub krótki okres laktacji, długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej lub hormonalnej terapii zastępczej
• czynniki środowiskowe i metaboliczne: otyłość (dotyczy kobiet po menopauzie), brak aktywności fizycznej, spożywanie alkoholu (wg aktualnych badań – każdej ilości)
• gęsta budowa piersi (tj. z przewagą tkanki gruczołowej)
• atypowa hiperplazja
• nosicielstwo mutacji w obrębie genów BRCA.

USG piersi to podstawowa metoda diagnostyczna:

• u młodych kobiet z gęstą, gruczołową budową piersi
• u kobiet ciężarnych i karmiących piersią
• w diagnostyce powiększonych węzłów chłonnych pachowych
• w różnicowaniu zmian litych i torbielowatych. USG piersi pozwala na dokładną ocenę tkanek gruczołowych (gęstych) w piersi, różnicuje zmiany lite od torbielowatych, obrazuje przewody wyprowadzające oraz pozwala na zbadanie dołów pachowych i ocenę zlokalizowanych tam węzłów chłonnych. Tych możliwości nie ma mammografia.

Obecnie USG piersi nie należy do ministerialnego programu profilaktyki, znajduje się natomiast w koszyku świadczeń poradni diagnostyki i leczenia chorób piersi, poradni onkologicznych, ginekologicznych i chirurgicznych.

Wiele zmian w zakresie skóry i miąższu piersi jest w pierwszej kolejności stwierdzane przez same kobiety, w związku z czym ważna jest rola samobadania piersi. Technika badania nie jest skomplikowana, jednak mimo to jest ono postrzegane przez kobiety jako trudne do interpretacji. Dlatego należy zachęcać pacjentki, aby po każdym profilaktycznym USG, w którym nie stwierdzono nieprawidłowości, rozpocząć samobadanie piersi (wówczas stan ten pacjentka interpretuje jako prawidłowy, a wszelkie pojawiające się późnej odchylenia jako nieprawidłowości wymagające kontroli lekarskiej).

Najbardziej odpowiedni czas na badanie to pierwsza faza cyklu (między 5. a 10. dniem cyklu). U kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną lub u kobiet po menopauzie badanie można przeprowadzić w dowolnym terminie.

Każde nowe, nieznikające po miesiączce zgrubienie piersi wymaga konsultacji lekarskiej.

*Opracowano na podstawie artykułu z 06.09.2018 r. (Medycyna Praktyczna) dr n. med. Joanna Jędrys „Badania diagnostyczne. Zasady postępowania w zakresie wczesnego wykrywania raka piersi” oraz na podstawie wytycznych (obowiązujących od X.2018 r.) Ekspertów z Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Onkologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie wykonywania USG piersi u kobiet w ciąży.

Przygotowanie do badania

Na badania należy przynieść wyniki poprzednich badań USG danej okolicy lub wyniki innych badań – dotyczących tego problemu.