„Zdrowie nie jest wszystkim, ale bez zdrowia wszystko jest niczym.” – Artur Schopenhauer
Zadanie dofinansowane ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego.
Praca zawodowa to istotna część naszego życia. Polacy znajdują się w europejskiej czołówce pod względem przepracowanych w ciągu roku godzin. W ostatnich latach w coraz większym stopniu zwracamy uwagę na warunki pracy oraz tzw. work-life balance czyli równowagę między zaangażowaniem w pracę zawodową a życiem osobistym. Zwiększa się także świadomość wpływu, jaki praca zawodowa wywiera na zdrowie psychiczne. Z artykułu dowiesz się, w jaki sposób warunki pracy wpływają na zdrowie psychiczne i na co zwrócić uwagę biorąc pod uwagę środowisko pracy.
Polacy pracują relatywnie dużo na tle innych krajów Europy. Od lat znajdujemy się w czołówce pod względem przepracowanych w ciągu roku godzin. W 2020 r. w Polsce pracowano najdłużej w całej Wspólnocie, w 2021 roku średnio spędzaliśmy w pracy 1 830 godzin. Wśród europejskich państw OECD więcej pracowali tylko mieszkańcy Malty, Grecji, Rumunii i Chorwacji. To, co może pocieszać, to fakt, że z roku na rok pracujemy mniej. W 2016 r. spędzaliśmy w pracy 1832 godziny, rok wcześniej liczba ta wyniosła 1963 godziny, z kolei w 2013 r. statystyczny Polak przepracował 1918 godzin.
Długość życia zawodowego, czyli lat życia które spędzamy w pracy, wynosi w Polsce 34,3 roku. Spędzając w pracy tak istotną część naszego życia, warto wziąć pod uwagę to w jaki sposób warunki pracy wpływają na nasze zdrowie – zarówno fizyczne, jak i psychiczne.
Stresory związane z pracą mają negatywny wpływ na zdrowie psychiczne pracowników. Jakie czynniki mogą prowadzić do pogorszenia zdrowia psychicznego? Są to min.
W Europie ok. 30% miejsc pracy ma negatywny wpływ na zdrowie. Przewlekły stres w miejscu pracy zwiększa ryzyko choroby wieńcowej, zawału serca i nadciśnienia. Wzrasta także ryzyko zaburzeń psychicznych, w tym zaburzeń związanych ze stresem oraz depresji.
Do najczęstszych objawów stresu w pracy można zaliczyć:
Niekorzystne warunki pracy mogą prowadzić do problemów ze zdrowiem psychicznym. Najczęściej są to:
Wspomniane problemy nie tylko przekładają się na niższą jakość życia, ale w istotny sposób przyczyniają się do absencji chorobowej w pracy.
W szczególnie trudnej sytuacji są osoby, które mają obciążającą psychicznie pracę oraz duże natężenie obowiązków rodzinnych. Są one w istotnym stopniu zagrożone występowaniem zaburzeń psychicznych, w szczególności depresji. Również osoby z zaburzeniami psychicznymi są bardziej podatne na negatywne konsekwencje nadmiernego obciążenia pracą. Jest to grupa pracowników, która może wymagać dodatkowego wsparcia i w szczególności powinna dbać o równowagę między pracą a życiem osobistym.
Stres związany z pracą może prowadzić do wypalenia zawodowego. Jest to szczególny rodzaj stresu związanego z pracą, prowadzący do fizycznego lub emocjonalnego wyczerpania, któremu towarzyszą poczucie zmniejszonych osiągnięć i utraty tożsamości.
Objawy, które mogą świadczyć o wypaleniu zawodowym to np.
Osoby, które doświadczają wypalenia mogą mieć poczucie pustki i psychicznego wyczerpania, braku motywacji i poczucie bezsensu. Często nie widzą nadziei na pozytywną zmianę w swojej sytuacji, mają poczucie przytłoczenia obowiązkami oraz poczucie wyczerpania.
Według Światowej Organizacji Zdrowia „wypalenie zawodowe” zostało uznane za zjawisko związane z pracą, ale póki co, samo w sobie nie stanowi choroby i podstawy do zwolnienia lekarskiego. Mogą mu jednak towarzyszyć problemy takie jak zaburzenia psychiczne związane ze stresem (zaburzenia adaptacyjne), zaburzenia lękowe oraz depresja, w przypadku których zwolnienie lekarskie może być wskazane.
Praca zmianowa może być szczególnie niekorzystna. Powoduje zaburzenie rytmów okołodobowych i zwiększa ryzyko chorób takich jak:
W porównaniu do mężczyzn, kobiety są w większym stopniu zagrożone depresją w przypadku wykonywania pracy zmianowej.
Praca zdecydowanie może w mieć pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne. Stanowi źródło utrzymania, daje poczucie sensu, zapewnia możliwość samorozwoju. Osoby bezrobotne są zagrożone wystąpieniem zaburzeń psychicznych związanych ze stresem. Znalezienie pracy często prowadzi do poprawy zdrowia psychicznego, jednak nie w każdym przypadku. Badania wykazały, że złe warunki pracy mogą prowadzić do pogorszenia zdrowia psychicznego w porównaniu do okresu przebywania na bezrobociu.
Decydując się na konkretne miejsce pracy, nie mamy wpływu na wszystkie czynniki związane z naszą aktywnością zawodową. Co zrobić jeśli zauważymy u siebie niekorzystny wpływ stresu w pracy na samopoczucie? Sposoby na wczesną interwencje w przypadku początków wypalenia to min.:
Kwestie zdrowia psychicznego w miejscu pracy są w coraz większym stopniu dostrzegane przez różne organizacje oraz decydentów. Coraz częściej firmy starają się zapewnić komfortowe warunki pracy, wprowadzają programy prozdrowotne uwzględniające wsparcie psychologa oraz terapię. Pamiętajmy, też że nawet najprzyjemniejsza praca w nadmiarze może szkodzić i ważne jest zadbanie o pozostałe filary zdrowia psychicznego, związane z życiem osobistym, takie jak relacje z bliskimi osobami i rodziną.
Piśmiennictwo:
Zobacz także
Mimo, że co czwarty Polak doświadczył przynajmniej raz w życiu zaburzeń natury psychicznej, zaburzenia psychiczne bywają wciąż wstydliwe i często są powodem bolesnego odrzucenia.
Ciąża i narodziny dziecka są postrzegane jako radosny czas dla kobiet i ich rodzin, jednak okres ten często wiąże się z wyzwaniami ze strony psychicznej.
Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty medycznej
